Ο Ακάθιστος Ύμνος

Ο Ακάθιστος Ύμνος είναι ένα βαθύ, λατρευτικό ποίημα, που υμνεί την Παναγία και την Αειπάρθενη Μαρία. Είναι μια από τις πιο αγαπημένες λειτουργίες στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Συντέθηκε στην αυτοκρατορική πόλη της Κωνσταντινούπολης, «την πόλη της Παναγίας», από τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, ο οποίος εκοιμήθη το έτος 556. Ο Ακάθιστος Ύμνος έχει αποδειχτεί τόσο δημοφιλής στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας, ώστε πολλοί άλλοι ύμνοι έχουν γραφτεί σύμφωνα με τη μορφή του. Αυτοί περιλαμβάνουν Ακάθιστους προς τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, προς τον Σταυρό και προς πολλούς Αγίους.

Ο Ακάθιστος ύμνος αποτελείται από επαίνους που απευθύνονται στη Μητέρα του Θεού, ξεκινώντας με τον χαιρετισμό του Αρχαγγέλου Γαβριήλ: «Χαίρε». Καθώς ψάλλεται ο ύμνος, όλα τα γεγονότα που σχετίζονται με την Ενσάρκωση του Κυρίου μας περνούν από μπροστά μας για τον στοχασμό μας. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ θαυμάζει τη Θεία αυτοκένωση και την ανανέωση της δημιουργίας που θα συμβεί όταν ο Χριστός έρθει να κατοικήσει στην μήτρα της Παναγίας. Προφητικά χαίρεται ο αγέννητος Ιωάννης ο Βαπτιστής. Οι βοσκοί αναγνωρίζουν τον Χριστό ως άμεμπτο Αμνό, και χαίρονται που στην Παναγία «τα της γης ενώνονται με τους ουρανούς». Οι ειδωλολάτρες Μάγοι ακολουθώντας το φως του άστρου, Την επαινούν που αποκάλυψε το φως του κόσμου.

Η λέξη «ακάθιστος» σημαίνει «δεν κάθεσαι», δηλαδή όρθιος. Κανονικά όλοι οι συμμετέχοντες στέκονται όρθιοι ενώ προσεύχονται. Ο ύμνος αποτελείται από 24 στροφές, διατεταγμένες σε ακροστιχίδα ακολουθώντας το ελληνικό αλφάβητο. Οι στροφές εναλλάσσονται μεταξύ μακρών και σύντομων. Κάθε σύντομη στροφή είναι γραμμένη σε πεζό λόγο και τελειώνει με το τραγούδι «Αλληλούια». Κάθε μεγαλύτερη στροφή/στάση τελειώνει με το: «Χαίρε, ω Νύφη Ανύμφευτε».

Το πρώτο μέρος του ύμνου αφορά στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου από τον Άγγελο. Περιγράφει την έκπληξη της Μαρίας για τα νέα, την επίσκεψή της στη μητέρα της και τις αμφιβολίες του Ιωσήφ για την αθωότητά της. Το δεύτερο μέρος αφορά στη γέννηση του Χριστού, τη λατρεία των Ποιμένων και των Μάγων, τη φυγή στην Αίγυπτο και την επίσκεψη στον Άγιο Συμεών στο Ναό. Στο τρίτο μέρος ο ύμνος στρέφει την προσοχή μας στην ανανέωση του κόσμου με την έλευση του Χριστού και στην κατάπληξη των Αγγέλων και των σοφών στη θέα της Ενσάρκωσης του Υιού του Θεού. Το τέταρτο και τελευταίο μέρος είναι για άλλη μια φορά μια λυρική και ρητορική αποτίμηση της Παναγίας, την οποία ο ποιητής στολίζει με το ωραιότερο επίθετο ζητώντας της να δεχτεί την ποιητική του προσφορά και να μεσολαβήσει για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους από το επίγειο αμάρτημα.

Advertisement